Remontujemy zabytek - co jest ważne?

Stan konserwacji zabytków w Polsce, według wielu znawców, pozostawia sporo do życzenia. Wśród miłośników dawnej architektury często mówi się np. o licznych pałacykach Dolnego Śląska, których porośnięte krzewami gruzy dogorywają już i wkrótce mało kto będzie pamiętał o czasach świetności tego regionu. To, co cieszy zapalonych eksploratorów ruin, martwi amatorów architektury i niejeden z nich decyduje się na własną rękę i z udziałem swojego kapitału przyłożyć rękę do ocalenia niepowtarzalnego dziedzictwa.

Jak odgruzować ukrytą perłę?

Pierwsze pytanie, które powinniśmy sobie zadać, gdy serce zabije nam mocniej na widok ogłoszenia o sprzedaży starego pałacyku, czy wilii, to: co na to konserwator zabytków? Jeśli upatrzony obiekt jest wpisany do wojewódzkiego albo gminnego rejestru zabytków, to organa Urzędu Ochrony Zabytków (UOZ) będą chciały mieć wpływ na to, co zrobimy z tym budynkiem.

Oznacza to konsultowanie z UOZ projektu odbudowy lub przebudowy, obowiązek zachowania walorów architektonicznych, charakterystycznych dla epoki, oraz konieczność zastosowania oryginalnych materiałów budowlanych, lub maksymalnie zbliżonych, doskonale imitujących oryginalne.

Przykład? Wpisana do rejestru willa z drewnianymi oknami typu skrzynkowego (tzw. dubelty) nie przejdzie kontroli konserwatora zabytków, jeśli umieścimy w otworach okiennych popularne "plastiki". To zaś oznacza karę finansową lub nakaz rozbiórki. Za prace remontowe lub przebudowę bez pozwolenia UOZ, można zapłacić karę nawet pół miliona złotych! Takie narzędzie prawne daje służbom ochrony nowelizacja Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 2017 roku.

Po co nam ten stary, choć ładny, gruz?

W takiej sytuacji mamy prawo zastanawiać się, po co nam taki kłopot? Może lepiej kupić działkę z niewpisanymi do rejestru ruinami i od razu zamówić wywóz odpadów? Mało kto chce wejść w posiadanie domu i przekonać się, że w sprawie tej inwestycji nie ma praktycznie nic do powiedzenia.

Otóż nie musi tak być. Nawet jeśli nasza wymarzona, sygnowana przez modernistów Lucjana Korngolda i Piotra Lubińskiego willa na Saskiej Kępie w Warszawie lub XIX-wieczny pałacyk gościnny margrabiego w Sudetach są wpisane do rejestru zabytków, to bardzo często zdarza się, że ochrona konserwatorska nie obejmuje wnętrz takiego obiektu.

Jak to możliwe? Otóż rzadziej mamy do czynienia z nietkniętym przebudowami i remontami oryginalnym wnętrzem aniżeli z taką fasadą. Dlatego często bywa, że dom chroniony z zewnątrz, w środku może być dowolnie zmieniany i przebudowywany bez potrzeby konsultacji z konserwatorem. Oczywiście z zachowaniem respektu dla rozwiązań konstrukcyjnych, tak, aby zminimalizować ryzyko katastrofy budowlanej.

Jak pozbyć się gruzu?

To wszystko oznacza, że odnawiając elewację budynku w zgodzie z wytycznymi konserwatora, we wnętrzu możemy naprawdę "zaszaleć". Zmiana ustawienia ścian działowych, obniżenie sufitów, które w zabytkowych obiektach bywają usytuowane na wysokości sześciu i więcej metrów, wykucie szerszych otworów drzwiowych, albo połączenie kuchni z jadalnią w jedno przestronne pomieszczenie, są w naszym zasięgu.

Oczywiście, takie roboty oznaczają jedno: wywóz gruzu. Wykonawcy remontu będą potrzebowali solidnych kontenerów na gruz, do których przeniosą lub spuszczą zsypem budowlanym cały gruz, uzyskany w trakcie kucia i wiercenia. W przypadku prac o mniejszym zasięgu najlepsze będą worki typu Big Bag. Istotne jest też, aby kontenery na gruz były odbierane odpowiednio często. Przepełnione pojemniki i sterty rozbitych cegieł, czekające na trawniku na wywóz, to stan nie do przyjęcia.

Sprawny wywóz odpadów

Planując remont naszego zabytkowego obiektu, z pewnością powierzymy wiele decyzji architektowi, który będzie je prowadził i nadzorował. Jedną z takich niezbędnych decyzji będzie obliczenie, jaką objętość odpadów budowlanych spodziewamy się uzyskać i zamówienie ich odbioru. Pracownicy firmy, zajmującej się wywozem gruzu, udzielą niezbędnych wskazówek i oszacują, jak duże kontenery na gruz są potrzebne.

Nie bez znaczenia jest także otoczenie remontowanego domu. Jeśli otoczony jest gęstym parkiem albo ma wąską, starą bramę wjazdową, którą chcielibyśmy zachować, sprawdźmy, czy wybrana przez nas firma ma odpowiedni tabor samochodowy, żeby bezpiecznie wwieźć na naszą posesję kontenery na gruz.

Planując w ten sposób, szukajmy porady specjalistów: architektów, znawców zabytków, fachowców w zakresie prac konstrukcyjnych i budowlanych oraz w dziedzinie wywozu odpadów. Ułatwimy sobie w ten sposób zadanie, które na pozór trudne i czasochłonne, w końcu może nam dostarczyć wiele satysfakcji.

Nie tylko bowiem zyskamy własne rodzinne gniazdo, dom z duszą, ale też dołożymy cegiełkę do zachowania historycznego dziedzictwa, zaniedbanego przez państwo, ale wciąż cennego i zasługującego na podziw następnych pokoleń.

/Artykuł sponsorowany/