Odrobina tradycji czyli słów kilka o tłustym czwartku

Bogatsi natomiast smakowali pasztety, tłuste pieczenie, wędliny, słodkie racuszki nasączone gorącym masłem. Dzisiaj z dawnej tradycji zostały nam jedynie… pączki, symbol tłustości dawnych czwartków. Czy zasmakowalibyśmy w dawnych pączkach, które w niczym nie przypominały tych współczesnych? Kiedyś paczki były okrągłymi bułeczkami z chlebowego ciasta, nadziewane słoniną i smażone na smalcu. Z czasem smażono ich słodkie wersje. Nie wiadomo dokładnie, skąd wzięła się u nas umiejętność przygotowywania tych słodkości. Może z Francji lub Wiednia, istnieją nawet podejrzenia, że… z Turcji.

Podobno staroświeckim pączkiem można było porządnie podbić komuś oko. Na szczęście my gustujemy w tych pulchnych i miękkich. Przepisów na pączki było mnóstwo, każda gospodyni smażyła je według swoich receptur. A oto jeden z dawniejszych przepisów:
„Kwartę mąki dobrze namierzonej, filiżankę drożdży, śmietanki dwie filiżanki, wina filiżankę jedną, muszkatołowej gałki połowę – to wszystko rozczynić, niech się rusza. Potym wziąć żółtków osiem, masła łyżek dwie, cukru pół filiżanki. W zamisie nie powinno się ruszać, tylko wybić dobrze łyżką w dojnicy. Stolnica powinna się mąką wysypać i zetrzyć ją, byle znak był, ze to mąka. Ciasto rozplaskać, kłaść co się podoba, drugim ciastem przełożyć, wydusić filiżanką, położyć, niech się rusza, potym na smalec puszczać”.

W wielu domach oprócz pączków smażono faworki, które zwane były również chrustem. A to dlatego, że były bardzo kruche.
Tłusty czwartek to dzień obfitości, który wielu marzył się przez cały rok…
Powiedział Bartek,
Że dziś Tłusty Czwartek.
A Bartkowa uwierzyła,
Tłustych pączków nasmażyła.

Źródło: Polskie tradycje świąteczne, Ewa Ferenc, Poznań 2010, ISBN 978-83-7516-257-8