Być jak Ignacy…

Popularyzacja wiedzy na temat innych polskich naukowców oraz ich wynalazków, upowszechnienie nauk matematyczno-przyrodniczych i historii polskiej myśli technicznej, kształtowanie postaw patriotycznych oraz promowanie działań edukacyjnych opartych na aktywnym doświadczaniu  i obserwowaniu.

Organizatorem projektu jest Fundacja PGNiG im. Ignacego Łukasiewicza. Program podzielony został  na 4 etapy, każdy jest poświęcony innemu zagadnieniu: energii, ekologii, transportu przyszłości i światu wirtualnemu. W ramach programu realizowanego pod tegorocznym  hasłem: „Nauka to przyszłość ”odbywają  się pozalekcyjne zajęcia  Koła Naukowego  „Ciekawi świata”. W trakcie zajęć uczniowie   poznają czterech naukowców – Józefa Rotblata, Władysława Szafera, Ernesta Malinowskiego oraz Stefana Banacha. Zajęcia prowadzone są  w oparciu o przygotowane przez organizatora materiały: scenariusze, filmy, gry interaktywne, doświadczeni i eksperymenty. 

Ciekawi świata

,,Ciekawi świata” to koło naukowe działające w naszej szkole. Tworzą go uczniowie klasy 5a, którzy od ubiegłego roku z dużym zapałem angażują się w prace koła. Kim są  członkowie koła?- to kreatywni uczniowie, zafascynowani otaczającym światem. Szczególnie  interesuje ich ochrona środowiska, przyszłość naszej planety. Małymi krokami zdobywają nowe wiadomości na temat efektu cieplarnianego, dziury ozonowej, odnawialnych źródeł energii. Każde spotkanie to nowe przemyślenia, ocena poczynań człowieka, nowe odkrycia, poznanie interesujących zjawisk.

W ubiegłym roku odkrywali różne zjawiska przyrodnicze, wykonując doświadczenia, eksperymenty, prowadzili obserwacje przyrody, wykorzystując  sprzęt zakupiony w ramach projektu „Pracownia edukacyjna w szkole podstawowej – Czyste powietrze, woda, gleba oraz odnawialne źródła energii”. W tym roku postanowili realizować projekt: „Być jak Ignacy” . Pierwsze zajęcia realizowane w oparciu o interaktywne scenariusze, okazały się bardzo interesujące. Uczniowie poznali  Ignacego i jego asystenta – robota Blue podróżujących w 2070 roku  wehikułem czasu. Niestety, wehikuł zasilany paliwem kopalnym  uległ awarii.  Problem okazał się bardziej złożony, otóż paliwa kopalne, które powstały miliony lat temu, w zastraszającym tempie kurczą się. Człowiek bez opamiętania wykorzystuje nieodnawialne źródła energii. Czas najwyższy zatrzymać ten proces i znaleźć źródło energii alternatywne dla  ropy naftowej , węgla kamiennego i gazu! Być  może Ignacy zastosuje to nowe źródło w swojej maszynie i wyruszy w dalszą podróż.

Prąd z cytryny

Prąd, który płynie w naszych domach, pochodzi z elektrowni lub elektrociepłowni, skąd wysyłany jest siecią elektroenergetyczną. W Polsce energia elektryczna pochodzi z elektrowni węglowych. Powstaje również w ogniwach fotowoltaicznych wykorzystujących energię słoneczną, gdzie energia promieniowania słonecznego zostaje zamieniona na prąd.

Ale czy można w inny sposób uzyskać prąd? Każdy wie, że dobrym źródłem uzyskania energii elektrycznej są elektrownie wodne, farmy wiatrowe, biomasa.  A my pokazaliśmy, że można wykorzystać do tego zwykłe owoce i warzywa. Może to brzmi dziwnie, ale jest możliwe – wykonaliśmy doświadczenia, eksperymenty. Wystarczy tylko trochę drutu miedzianego, ocynkowanego, dioda, można wykorzystać gwoździe, monety  i  oczywiście ziemniak, ogórek, cytryny. Efekt niesamowity - z naszej cytryny uzyskaliśmy napięcie o wartości 0,98 V natomiast  ziemniaki, ogórki wytworzyły prąd  zapalający diodę.

Dlaczego tak się dzieje?
Owoce zawierają łagodne kwasy organiczne (elektrolity), metale włożone do elektrolitu tworzą ogniwo elektryczne. Napięcie pojedynczego ogniwa jest raczej małe (ok. 1 V), dlatego, aby dioda się świeciła, należy ogniwa połączyć szeregowo – wtedy napięcia ogniw sumują się i napięcie wzrasta.

Profesor dr hab. Francesco Giacosa – gość koła naukowego „Ciekawi świata”

Zainteresowania ekologią, odnawialnymi i nieodnawialnymi źródłami energii, elektrycznością zaprowadziły uczniów na spotkanie z wybitnym, naukowcem profesorem Francesco Giacosa, który gościł na zajęciach naszego koła. Pytań było wiele o tematyce naukowej m.in. co to jest czarna dziura czy są w kosmosie inne planety, jak szybko biegnie czas w kosmosie, czy energia jądrowa jest bezpieczna, w jaki sposób działają panele słoneczne, na czym polega działanie ogniw fotowoltaicznych?

Profesor z dużym zaangażowaniem odpowiadał na pytania uczniów. W niesamowity sposób wyjaśnił powstawanie czarnej dziury, budowę atomu, poruszanie się elektronów wokół jądra, powstawanie prądu, elektryzowanie się ciał oraz działanie turbiny wodnej, która jest niezbędna do wytwarzania prądu.     W ramach zajęć pozalekcyjnych planowane są kolejne spotkania z profesorem dotyczące wszechświata oraz magnetyzmu. Tymczasem zapraszamy na wykład otwarty  profesora -"Kwarki - niewidzialne cząstki elementarne budujące materię".

Trochę informacji o profesorze

Profesor dr habilitowany Francesco Giacosa, urodził się w Turynie we Włoszech w 1976 r., gdzie studiował fizykę na Uniwersytecie Turyńskim w latach 1995 - 2001. Pracę naukową kontynuował w Tybindze (Niemcy). W 2005 r. obronił pracę doktorską z fizyki wysokich energii pod kierunkiem znanego  w Niemczech prof. Amend Faessler. Po krótkim pobycie na Uniwersytecie w Heidelbergu (2006), przeniósł się na Uniwersytet we Frankfurcie (2007), gdzie został do 2014. W 2013 otrzymał tytuł doktora habilitowanego i objął stanowisko prywatnego docenta, które piastuje do dziś.

W październiku 2014 objął stanowisko profesora nadzwyczajnego na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach, zaś w 2020 roku otrzymał tytuł profesora. Od października 2017 r. pełni rolę kierownika studiów doktoranckich w disc. fizyki, a od października 2019 - Dyrektora Szkoły Doktorskiej UJK w Kielcach. Od 1.10.2020 jest senatorem Uniwersytetu Jana Kochanowskiego i dyrektorem zakładu fizyki wysokich energii.

Francesco Giacosa jest autorem 148 publikacji naukowych, m. in. z zakresu fizyki wysokich energii, mechaniki kwantowej i kosmologii. Ponadto jest zaangażowany w wiele innych projektów, m.in. 2 projekty NCN OPUS, z których jeden rozpoczął się niedawno (marzec 2020). A przede wszystkim jest niesamowitym człowiekiem zafascynowanym fizyką i kosmosem.